Τι είναι ένα Decentralized Exchange (DEX);

    Ένα decentralized exchange (γνωστό και ως DEX) είναι ένα peer-to-peer ανταλλακτήριο όπου πραγματοποιούνται συναλλαγές απευθείας μεταξύ των trader κρυπτονομισμάτων. Τα DEX κάνουν πράξη μία από τις βασικές δυνατότητες των κρυπτονομισμάτων: την πραγματοποιήση χρηματοοικονομικών συναλλαγών χωρίς να χρειάζονται τράπεζες, brokers, payment processors ή οποιοδήποτε άλλο είδος μεσάζοντα. Τα πιο δημοφιλή DEX – όπως το Uniswap και το Sushiswap – χρησιμοποιούν το blockchain του Ethereum και αποτελούν μέρος της αυξανόμενης σουίτας εφαρμογών του Decentralized Finance (DeFi), τα οποία προσφέρουν μια τεράστια γκάμα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και είναι προσβάσιμα απευθείας από ένα συμβατό πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων. Τα DEX βρίσκονται σε άνθηση – το πρώτο τρίμηνο του 2021, είχαν όγκο συναλλαγών 217 δισεκατομμύρια δολάρια. Από τον Απρίλιο του 2021, υπήρχαν περισσότεροι από δύο εκατομμύρια traders στα DeFi, μια δεκαπλάσια αύξηση από τον Μάιο του 2020.

    Τρόπος Λειτουργίας #

    Σε αντίθεση με τα centralized ανταλλακτήρια όπως το Coinbase ή το Binance, τα DEX δεν επιτρέπουν ανταλλαγές μεταξύ fiat και crypto – αντ ‘αυτού, επιτρέπουν μόνο την ανταλλαγή cryptocurrency tokens για άλλα cryptocurrency tokens. Μέσω ενός centralized ανταλλακτηρίου (ή CEX), μπορείτε να ανταλλάξετε fiat για κρυπτονομίσματα (και αντίστροφα) ή κρυπτονομίσματα για κρυπτονομίσματα – για παράδειγμα μερικά από τα BTC σας για ETH. Μπορείτε επίσης να κάνετε πιο σύνθετες κινήσεις, όπως συναλλαγές margin ή τοποθέτηση limit orders. Όμως, όλες αυτές οι συναλλαγές αντιμετωπίζονται από το ίδιο το ανταλλακτήριο μέσω ενός “order book” που καθορίζει την τιμή ενός συγκεκριμένου κρυπτονομίσματος με βάση τις τρέχουσες εντολές αγοράς και πώλησης – την ίδια μέθοδο που χρησιμοποιείται από τα χρηματιστήρια όπως η Nasdaq.

    Τα DEX, από την άλλη πλευρά, είναι απλά ένα σύνολο από smart contracts. Καθορίζουν τις τιμές διαφόρων κρυπτονομισμάτων σε σχέση με κάθε άλλο με αλγοριθμικό τρόπο και χρησιμοποιούν “liquidity pools” – στα οποίες οι επενδυτές κλειδώνουν κεφάλαια με σκοπό την αποκόμιση ανταμοιβών σε μορφή τόκων – για να διεκπαιρώσουν τις συναλλαγές.

    Ενώ οι συναλλαγές σε ένα κεντρικό ανταλλακτήριο καταγράφονται στην εσωτερική βάση δεδομένων αυτού, οι συναλλαγές σε ένα DEX διευθετούνται απευθείας στο blockchain.

    Τα DEX συνήθως βασίζονται σε open-source κώδικα, πράγμα που σημαίνει ότι όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να δει ακριβώς πώς λειτουργούν. Αυτό σημαίνει επίσης ότι οι προγραμματιστές μπορούν να προσαρμόσουν τον υπάρχοντα κώδικα για να δημιουργήσουν νέα ανταγωνιστικά projects – για παράδειγμα, με αυτόν τον τρόπο ο κώδικας του Uniswap έχει αντιγραφεί και προσαρμοστεί από έναν ολόκληρο πλήθος DEX με “swap” στα ονόματά τους, όπως το Sushiswap και το Pancakeswap.

    Ποια είναι τα πιθανά οφέλη; #

    Μεγάλη ποικιλία: Εάν σας ενδιαφέρει να βρείτε ένα δημοφιλές token όταν έχει πρωτοκυκλοφορήσει, το DeFi είναι το κατάλληλο μέρος για εσάς. Τα DEX προσφέρουν μια σχεδόν απεριόριστη γκάμα από token, από τα γνωστά έως τα πιο περίεργα και εντελώς άγνωστα. Αυτό συμβαίνει επειδή ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει ένα token με βάση το Ethereum και να δημιουργήσει ένα liquidity pool για αυτό, οπότε θα βρείτε μια μεγαλύτερη γκάμα από projects, κάποια αξιόπιστα και άλλα όχι. (Θέλει μεγάλη προσοχή σε όσους αγοράζουν να κάνουν καλή έρευνα ότι το project είναι αξιόπιστο και όχι scam!)

    Ο κίνδυνος για ένα hack μπορεί να μειωθεί: Επειδή όλα τα χρήματα σε μια συναλλαγή σε ένα DEX αποθηκεύονται στα πορτοφόλια των trader/χρηστών, θεωρητικά είναι λιγότερο ευαίσθητα σε κάποιο hack. Παρομοίως, τα DEX μειώνουν επίσης αυτό που είναι γνωστό ως “counterparty risk”, το οποίο λέει ότι ένα από τα εμπλεκόμενα μέρη σε μια non-DeFi συναλλαγή – συμπεριλαμβανομένης ενδεχομένως της κεντρικής αρχής (π.χ. τράπεζα) να αθετήσει την συμφωνία.

    Ανωνυμία: Δεν απαιτούνται να δοθούν τα προσωπικά σας στοιχεία για τη χρήση των πιο δημοφιλών DEX.

    Χρήσιμο εργαλείο για τις αναπτυσσόμενες χώρες: Ο δανεισμός peer-to-peer, οι γρήγορες συναλλαγές και η ανωνυμία που τα DEX κατέστησαν εφικτά, τα καθιστούν ολοένα και πιο δημοφιλεί στις αναπτυσσόμενες οικονομίες – όπου ενδέχεται να μην υπάρχει διαθέσιμη κάποια σταθερή/αξιόπιστη τραπεζική υποδομή. Όποιος διαθέτει smartphone και σύνδεση στο Διαδίκτυο μπορεί να πραγματοποιήσει συναλλαγές μέσω ενός DEX.

    Ποια είναι μερικά πιθανά μειονεκτήματα; #

    Πιο δύσχρηστα: Η πλοήγηση στα DEX απαιτεί κάποια εξειδικευμένη γνώση και οι διεπαφές τους δεν είναι πάντοτε εύχρηστες – πρέπει να είστε προετοιμασμένοι να κάνετε αρκετή έρευνα και να μην περιμένετε από το ίδιο το DEX να προσφέρει μεγάλη βοήθεια. Σε γενικές γραμμές, θα πρέπει να ψάξετε έξω από το DEX για κάποιον οδηγό ή για επεξηγήσεις. Χρειάζεται προσοχή, επειδή είναι πιθανό να κάνετε ένα λάθος που δεν διορθώνετε, όπως η αποστολή νομισμάτων σε λάθος πορτοφόλι. Ένα άλλο κοινό πρόβλημα είναι γνωστό ως “impermanent loss (παροδική απώλεια)” το οποία μπορεί να προκύψει από τη σύζευξη ενός αρκετά ασταθές κρυπτονομίσματος με ένα λιγότερο ασταθές σε ένα liquidity pool.

    Ευπάθεια smart contract: Κάθε πρωτόκολλο DeFi είναι εξίσου ασφαλές με τα smart contracts που το τροφοδοτούν – και ο κώδικας μπορεί να έχει ευπάθειες (παρά τις διεξοδικές δοκιμές) που μπορεί να οδηγήσουν στην απώλεια των tokens σας. Και ενώ ένα smart contract μπορεί να λειτουργήσει όπως προβλεπόταν υπό κανονικές συνθήκες, δεν μπορούν να προβλέψουν οι προγραμματιστές όλα τα σπάνια συμβάντα, τους ανθρώπινους παράγοντες και τις παραβιάσεις.

    Νομίσματα με μεγαλύτερο ρίσκο: Με την απεριόριστη, τεράστια γκάμα από tokens που διατίθενται στα περισσότερα DEX, υπάρχει επίσης μεγαλύτερος αριθμός από απάτες και που πρέπει να προσέξετε. Ένα token που βρίσκεται σε μια μεγάλη άνοδο θα μπορούσε ξαφνικά να κάνει το λεγόμενο “rug pull” που ο δημιουργός του “δημιουργεί” αρκετά νέα tokens, κατακλύζοντας το liquidity pool και γκρεμίζοντας την τιμή του token. Πριν αγοράσετε ένα νέο σε σας κρυπτονόμισμα ή πριν πειραματιστείτε με ένα νέο πρωτόκολλο, είναι σημαντικό να μάθετε όσο μπορείτε για αυτό – να διαβάσετε τα white paper τους, να επισκεφτείτε τα Twitter τους ή τα κανάλια Discord/Telegram που έχουν και να αναζητήσετε κάποιον δημοσιευμένο έλεγχο για οποιοδήποτε συγκεκριμένο project σας ενδιαφέρει στο (μερικοί από τους μεγαλύτερους ελεγκτές είναι οι Certik, Consensys, Chain Security και Trail of Bits).

    Πως γίνεται η αλληλεπίδραση? #

    • Μπορείτε να συνδεθείτε σε ένα DEX όπως το Uniswap χρησιμοποιώντας ένα πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων όπως το Metamask (για το πρόγραμμα περιήγησής σας στο Διαδίκτυο) ή το Coinomi (για τα κινητά).
    • Θα χρειαστείτε επίσης ένα ποσό σε Ethereum για να ξεκινήσετε τις συναλλαγές στα περισσότερα DEX, αφού αυτό χρησιμοποιείται για την πληρωμή των χρεώσεων των συναλλαγών (γνωστό και ως gas) στο blockchain του Ethereum. Αυτές οι χρεώσεις είναι ξεχωριστές από τις χρεώσεις του που βάζει το DEX.

    Πως λειτουργούν οι χρεώσεις; #

    Οι χρεώσεις ποικίλλουν. Το Uniswap έχει μια χρέωση 0,3% που κατανέμεται μεταξύ των παρόχων ρευστότητας (liquidity providers) και μια χρέωση πρωτοκόλλου θα μπορούσε να προστεθεί στο μέλλον. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι χρεωσεις που βάζουν τα DEX μπορεί να είναι πολύ μικρές σε σχέση με τις χρεώσεις για τη χρήση του δικτύου του Ethereum. Η αναμενόμενη αναβάθμιση στο Ethereum 2.0 (καθώς και μια σειρά από “layer-2” λύσεις όπως το Optimism και το Polygon) έχουν σχεδιαστεί εν μέρει και για τη μείωση των χρεώσεων και την επιτάχυνση των συναλλαγών.