Εάν βρίσκεστε στον χώρο των κρυπτονομισμάτων για αρκετό καιρό, τότε την φράση “το Bitcoin είναι μια φούσκα” την έχετε ακούσει πιθανώς πάρα πολλές φορές. Από τους τραπεζικούς γίγαντες μέχρι τους έμπειρους οικονομολόγους, τους δημοσιογράφους και τους κορυφαίους δισεκατομμυριούχους στον κόσμο, υπήρξαν αμέτρητες προβλέψεις που υποδήλωναν ότι η φούσκα του Bitcoin θα σκάσει.
Το Bitcoin έχει κηρυχθεί “νεκρό” και “φούσκα” εδώ και χρόνια, ήδη από το 2010, ένας επικριτής του ισχυρίστηκε ότι το μόνο πράγμα που κράτησε το Bitcoin ζωντανό ήταν η καινοτομία του.
Λίγο πιο μετά στο μέλλον, το 2017, ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Warren Buffett απέρριψε την ιδέα ότι το Bitcoin μπορεί να έχει οποιαδήποτε αξία, επειδή δεν είχε νόημα για αυτόν. Σύμφωνα με τον ίδιο, “δεν μπορείς να προσδιορίσεις την αξία του Bitcoin γιατί δεν είναι ένα περουσιακό στοιχείο που παράγει αξία…είναι μια φούσκα βάση αυτού”.
Ομοίως, ο Nouriel Roubini, ένας καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, ο οποίος προέβλεψε με ακρίβεια την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, αποκάλεσε το Bitcoin “την μητέρα όλων των φουσκών” που προτιμούν οι “τσαρλατάνοι και οι απατεώνες”.
Είναι ενδιαφέρον ότι, παρά όλες τις προβλέψεις για την καταστροφή του, το Bitcoin και η βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων φαίνεται να γίνονται όλο και πιο ισχυρά. Σε σύγκριση με το bullrun (όπου bullrun θεωρείστε ότι είναι μια μεγάλη άνοδος για αρκετό καιρό) στα τέλη του 2017, η πρόσφατη άνοδος του 2020 και του 2021 καθοδηγήθηκε από τους θεσμικούς επενδυτές. Αρκετές εταιρείες δέχονται πλέον το Bitcoin ως επιλογή πληρωμής και το Ελ Σαλβαδόρ το έχει υιοθετήσει ακόμη και ως νόμιμο χρήμα.
Για να είμαστε δίκαιοι απέναντι στους επικριτές, τα κρυπτονομίσματα έχουν αρκετά σκαμπανεβάσματα – οι επενδυτές έχουν χάσει χρήματα στο Bitcoin και σε άλλα κρυπτονομίσματα. Στην πρόσφατη μεγάλη πτώση της αγοράς, το «Greed & Fear Index» εισήλθε στη ζώνη του «ακραίου φόβου», υποδηλώνοντας ότι ορισμένοι επενδυτές είχαν γίνει αβέβαιοι για το μέλλον του χώρου. Η ουσία με το Bitcoin και τα άλλα κρυπτονομίσματα είναι ότι πρέπει να κάνετε τη δική σας έρευνα πριν επενδύσετε τα χρήματα σας. Επιπλέον, κατά κανόνα, δεν πρέπει να επενδύετε ποτέ περισσότερα από όσα είστε διατεθειμένοι να χάσετε.
Σύμφωνα με τα παραπάνω ήρθε η ώρα να δούμε ποιες ήταν οι τιμές στην ιστορία του Bitcoin που έκαναν τους ειδικούς να προβλέψουν λανθασμένα ότι το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα όλου του κόσμου έφτασε στο τέλος του.
2016: 771$
Τον Δεκέμβριο του 2016, μια ομάδα αποφοίτων του MIT Fintech ισχυρίστηκε ότι “Το Bitcoin είναι μια φούσκα που όπως και της Τουλίπας, του South Sea, του Dot.com, του Subprime θα σκάσει”, μετά που ξεκίνησε ένα τεστ ασφαλείας παγκόσμιας κλίμακας στο δίκτυο. Η τιμή του Bitcoin ήταν τότε 771$.
2016: 744$
Πάλι το 2016, όταν το Bitcoin κυμαινόταν περίπου στα 744$, ο διευθύνων σύμβουλος της Circle, Jeremy Allaire, είπε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης Financial Disrupt ότι κανείς δεν θα εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί Bitcoin σε πέντε έως δέκα χρόνια. Μαντεψτε, ο Allaire αγόρασε Bitcoin αξίας 100$ στα τέλη του 2020 το οποίο συνόδευσε με το παρακάτω tweet.
2017: 13.709$
Το 2017 πιθανότατα θα μείνει στην ιστορία ως το έτος με τον μεγαλύτερο αριθμό προβλέψεων για τον θάνατο του Bitcoin. Προβλέποντας τον επικείμενο θάνατο του Bitcoin, ο αναλυτής της Morgan Stanley, James Faucette, έστειλε ένα σημείωμα στους πελάτες προειδοποιώντας τους ότι η πραγματική αξία του κρυπτονομίσματος μπορεί να είναι 0$ αν κανείς δεν χρησιμοποιήσει την τεχνολογία. Το Bitcoin κυμαινόταν τότε στα 13.709$. Σήμερα, ο τραπεζικός αυτός γίγαντας δίνει την δυνατότητα στους πλούσιους πελάτες του να επενδύσουν στο Bitcoin.
2017: 11.831$
Μιλώντας στη γαλλική εφημερίδα La Tribune τον Νοέμβριο του 2017, ο Éric Pichet, καθηγητής στο Kedge Business School στη Γαλλία, προέβλεψε ότι το Bitcoin θα πέθαινε εξαιτίας μιας μεγάλης κλοπής, είτε λόγω μιας συλλογικής απαγόρευσης από τις παγκόσμιες κυβερνήσεις είτε μέσω μιας εισβολής στην τεχνολογία του blockchain.
2017: 9.972$
Τον ίδιο μήνα, και με το Bitcoin να κυμαίνεται κοντά στα 10.000$ , ο νομπελίστας οικονομολόγος Joseph Stiglitz είπε, “Το Bitcoin είναι επιτυχημένο μόνο λόγω των δυνατοτήτων του για να γίνουν απάτες και επειδή δεν υπάρχει εποπτεία”. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να συμβουλεύσει ότι το κρυπτονόμισμα πρέπει να γίνει “παράνομο”.
2017: 9.096$
Το Reuters ανέφερε ότι αρκετοί κεντρικοί τραπεζίτες ισχυρίστηκαν ότι η επιτυχία και η άνοδος του bitcoin και των άλλων κρυπτονομισμάτων είναι απλώς μια φούσκα. Για παράδειγμα, ο υπεύθυνος χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ewald Nowotny, είπε: “Το πρόβλημα με το Bitcoin είναι ότι μπορεί να σκάσει η φούσκα του ανά πάσα στιγμή και μετά οι κεντρικές τράπεζες θα κατηγορηθούν ότι δεν έκαναν τίποτα για να το αποτρέψουν αυτό”. Το Bitcoin τότε εξακολουθούσε να κυμαίνεται στα 9.096$.
2017: 14.831$
Τον Δεκέμβριο του 2017, ο Robert Kuttner, αρθρογράφος της HuffPost, περιέγραψε το Bitcoin ως μια “συμμαχία μεταξύ κρυπτο-ουτοπιστών, ατόμων που ξεπλένουν χρήμα, απατεώνες και εξαιρετικά ελεύθερων εμπόρων”, προσθέτοντας ότι ήταν “μια άγρια κερδοσκοπική βόλτα”. Το Bitcoin τότε ήταν εν μέσω μιας μεγάλης ανόδου και κυμαινόταν στα 14.831$.
2017: 17.010$
Ο διάσημος Peter Schiff ήταν ακόμα δύσπιστος όταν το Bitcoin εκτινάχθηκε στα 17.000$ τον Δεκέμβριο του 2017. Σύμφωνα με τον ίδιο, “αυτά τα νομίσματα θα πάνε στο μηδέν ή πολύ κοντά σε αυτό όταν σκάσει η φούσκα […] Αυτή τη στιγμή, ο μόνος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι αγοράζουν το bitcoin είναι επειδή η τιμή ανεβαίνει. Όταν αρχίσει να πέφτει, δεν πρόκειται να το πουλήσουν όμως για τον ίδιο λόγο.”.
2017: 17.638$
Ο βραβευμένος με νόμπελ Paul Krugman δήλωσε στο Business Insider τον Δεκέμβριο του 2017 ότι το Bitcoin αυξάνεται μόνο επειδή κανείς δεν το καταλαβαίνει. Το Bitcoin ήταν τότε στα 17.639$. Συγκεκριμένα είπε, “Bitcoin, κανείς δε το καταλαβαίνει […] Αυτή η φούσκα, πιστεύω, είναι ακόμα πιο εμφανής από ότι η φούσκα του housing. Και αυτό ήταν, πιστευώ, τρομερά εμφανές”.
2017: 16.547$
Η Δανική τράπεζα Saxo προέβλεψε ότι το Bitcoin θα μειωθεί στα 1.000 δολάρια έως το 2019, υποστηρίζοντας ότι “η άνοδος του Bitcoin και των άλλων κρυπτονομισμάτων είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα στις αγορές τα τελευταία χρόνια. Το Bitcoin θα συνεχίσει να ανεβαίνει, και θα ανέβει πολύ, κυρίως μέσα στο 2018, αλλά η Ρωσία και η Κίνα θα συνεργαστούν για να δημιουργήσουν μια τρομερή πτώση (crash)”. Το Bitcoin ήταν στα 16.547$ όταν έγινε η πρόβλεψη τον Δεκέμβριο του 2017.
2017: 16.731$
Στις 12 Δεκεμβρίου του 2017 στα 16.731$, ο αρθρογράφος της Washington Post, Matt O’Brien, δήλωσε: “Το Bitcoin είναι ίσως η πιο τέλεια φούσκα που έχει υπάρξει”. Σύμφωνα με τον ίδιο, η εκπληκτική άνοδος του Bitcoin τον περασμένο χρόνο δεν ήταν τίποτα λιγότερο από μια φούσκα. Επίσης σημείωσε, “Τι άλλο θα ονόμαζες κάτι αν μέχρι και σήμερα, έχει ανέβει 47% από την προηγούμενη εβδομάδα, 181% από τον προηγούμενο μήνα και 2.119% από πέρυσι;”.
2017: 16.547$
Ο πραγματικός λύκος της Wall Street, Jordan Belfort, επέκρινε το Bitcoin ως μια “τεράστια, γιγαντιαία απάτη”, παρομοιάζοντάς το με τη φούσκα της τουλίπας. Επίσης σημειώσε, “Νομιζώ ότι είναι πολύ επικίνδυνο που οι άνθρωποι τώρα το κοιτάζουν σαν το next great thing, είναι μια φούσκα σίγουρα”.
2017: 16.547$
Στις 15 Δεκεμβρίου του 2017, ο Andrew Bailey, διευθύνων σύμβουλος της Financial Conduct Authority (FCA), είπε στους επενδυτές “να είστε έτοιμοι να χάσετε όλα τα χρήματα σας” εάν επενδύσετε στο Bitcoin. Η τιμή του κρυπτονομίσματος τότε ήταν 16.547$.
2018: 4.554$
Στις αρχές του 2018, το Bitcoin έπεσε στα 4.000$, σηματοδοτώντας την αρχή ενός παρατεταμένου χειμώνα (bear market δηλαδή πτωτική αγορά) για τα κρυπτονομίσματα που διήρκεσε μέχρι το 2020. Όπως ήταν αναμενόμενο, πολλοί επικριτές του Bitcoin δεν έχασαν την ευκαιρία να προβλέψουν τον τελικό θάνατο αυτού του ψηφιακού περιουσιακού στοιχείου. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Roubini, ένας καθηγητής στο Stern School of Business του NYU. Φέρεται να είπε: “Με το BTC να είναι 80% κάτω από την ιστορική κορυφή του (από τα 20κ στα 4κ περίπου), και όλα τα άλλα κρυπτονομίσματα κάτω κατά 80-99%, είμαι σίγουρος ότι αυτή η φούσκα έσκασε για τα καλά. Νιώθω δικαιωμένος”.
2018: 3.496$
Τον Δεκέμβριο του 2018, το Bitcoin είχε πέσει ακόμη χαμηλότερα στα 3.496$, δίνοντας στον Καναδό Calvin Ayre, έναν πιστό του Bitcoin Cash (hard fork του Bitcoin, μπορείτε να διαβάσετε για το τι είναι τα forks εδώ), την αφορμή για να πει ότι το Bitcoin δεν θα είχε αξία μέχρι το επόμενο έτος. Είπε: “Φοβάμαι ότι θα προβλέψω ότι θα πάει στο μηδέν, αφού δεν έχει αξία, δεν κάνει τίποτα και είναι σκοπίμως anti-scaling”.
2019: 8.538$
Παρά το γεγονός ότι το Bitcoin ανέκτησε μερικώς την δυναμική του το 2019, οι αρνητικές προβλέψεις συνεχίστηκαν. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, ο Jim Rogers, ένας Αμερικανός επενδυτής και ο συγγραφέας του μπεστ-σέλερ, Investment Biker, έκανε έναν αρκετά τολμηρό ισχυρισμό όταν είπε ότι “όλα τα κρυπτονομίσματα θα εξαφανιστούν”.
2019: 7.633$
Ομοίως, ο Mark Dow, πρώην οικονομολόγος των ΗΠΑ και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, καυχήθηκε στο Twitter τον Νοέμβριο ότι “το Bitcoin πεθαίνει”.
2020: 22.805$
Ο David Rosenberg, ιδρυτής και επικεφαλής οικονομολόγος της Rosenberg Research, υποστήριξε την αστάθεια των κρυπτονομισμάτων. Με τα λεγόμενά του, το Bitcoin ήταν μια “τεράστια φούσκα”. Οι δηλώσεις του έγιναν τον Δεκέμβριο του 2020 και το Bitcoin κυμαινόταν στα 22.000$.
2021: 33.798$
Φέτος, τον Ιούλιο, ο βετεράνος επενδυτής Hamish Douglass προέβλεψε ότι το Bitcoin θα κατέρρεε τελικά στο μηδέν παρά την τιμή του που ήταν στα 33.798$. “Προβλέπω ότι όλα αυτά τα κρυπτονομίσματα που δεν υποστηρίζονται από τις κεντρικές τράπεζες ή από άλλα περουσιακά στοιχεία ότι εν τέλει θα πάνε στο μηδέν. Δεν μπορώ να σας πω πότε θα συμβεί, αλλά είναι αναπόφευκτο ότι θα πάνε στο μηδέν.”.
2021: 39.406$
Και πιο πρόσφατα, ο καθηγητής Steve Hanke έγραψε στο Twitter: “Με άγριες διακυμάνσεις, πολύ κερδοσκοπικό και θεμελιωδώς χωρίς αξία. Το Bitcoin δεν θα θεωρηθεί ΠΟΤΕ ως νόμισμα. Μήπως οι ευαγελλιστές και λάτρεις του BTC σκάβουν τυφλά τους δικούς τους τάφους;”.
Συμπέρασμα
Υπήρξαν πολλές προβλέψεις ότι το Bitcoin δεν θα επιβίωνε από το 2010, ότι θα καταστρεφόταν, ότι θα πέθαινε, ότι θα σκάσει η φούσκα. Μέχρι σήμερα, υπήρξαν εκατοντάδες αποτυχημένες προβλέψεις από τους λεγόμενους ως ειδικούς. Από τις πιέσεις των ρυθμιστικών αρχών μέχρι τα σχόλια ότι χρησιμοποιείται κυρίως από εγκληματίες, κερδοσκόπους και απατεώνες και ότι είναι μια μεγάλη φούσκα, το Bitcoin κατάφερε να τα ξεπεράσει όλα αυτά. Μέχρι στιγμής, κανείς δεν μπόρεσε να προβλέψει σωστά τον θάνατο του κορυφαίου κρυπτονομίσματος.
Πηγή: CoinMarketCap
