Μία σύντομη ιστορία του Διαδικτύου
Από τότε που το Διαδίκτυο υιοθετήθηκε ευρέως στα τέλη της δεκαετίας του 1990, το web έχει συνδυαστεί όλο και πιο πολύ με την καθημερινότητα μας. Όμως, το περίπλοκο και συχνά αόρατο οικοσύστημα των τεχνολογιών, των πρωτοκόλλων και των δικτύων που επιτρέπει στο Διαδίκτυο να λειτουργεί βρίσκεται σε συνεχή αλλαγή και εξέλιξη. Ομοίως, η εμπειρία των χρηστών με το διαδίκτυο αλλάζει επίσης συνεχώς. Το Web 3.0 είναι μια γενική έννοια που αναφέρεται στην επόμενη φάση της εξέλιξης του Διαδικτύου, αυτή που ορίζεται από την αποκέντρωση και την κυριαρχία των χρηστών, μαζί με μια απίστευτη εμβάθυνση των εμπειριών και της χρησιμότητας που αντλούν οι άνθρωποι από τον διαδικτυακό κόσμο.
Προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα το Web 3.0 και τις συναρπαστικές του αλλαγές, βοηθάει να το δούμε στο πλαίσιο της εξέλιξης του Διαδικτύου — και των περιορισμών του τρέχοντος μοντέλου.
- Web 1.0: Η πρώτη έκδοση του Διαδικτύου ήταν κυρίως γεμάτη με στατικές ιστοσελίδες HTML που εμφάνιζαν μη αλληλεπιδραστικά δεδομένα από μία κεντρική πηγή. Ως αποτέλεσμα, η συντριπτική πλειονότητα των χρηστών του ιστού ήταν απλοί καταναλωτές και οι ψηφιακές επικοινωνίες περιορίζονταν σε μεγάλο βαθμό στα email και στα βασικά one-way μηνύματα. Παρά αυτούς τους περιορισμούς, μετά την κυκλοφορία του στη δεκαετία του 1990, το Web 1.0 έφερε γρήγορα επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συνδέονταν και αντάλλασαν πληροφορίες και εισήγαγε έναν νέο ψηφιακό κόσμο στον οποίο η ανθρωπότητα έχει αιχμαλωτιστεί από τότε.
- Web 2.0: Στη δεκαετία του 2000, το αρχικό διαδίκτυο εξελίχθηκε σταδιακά στο πιο διαδραστικό, ψηφιακό τοπίο που έχουμε σήμερα. Αυτό το στάδιο ανάπτυξης του Διαδικτύου, το Web 2.0, επέτρεψε τη διευκόλυνση και την επίτευξη πιο ελκυστικών και κοινωνικών διαδικτυακών εμπειριών και οδήγησε σε νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Εν ολίγοις, ενώ το Web 1.0 επέτρεψε την πιο αποτελεσματική παρουσίαση και κατανάλωση δεδομένων από τους χρήστες, το Web 2.0 άνοιξε τις πύλες σε ένα πιο εξατομικευμένο Διαδίκτυο μέσω πολυκαναλικών αλληλεπιδράσεων με τους χρήστες και πιο δυναμικών και εξελιγμένων αλγορίθμων.
Ενώ το Web 2.0 επιτρέπει σε περισσότερους χρήστες να αλληλεπιδρούν και να συμμετέχουν στη δημιουργία του περιεχομένου του ιστού, αυτό το τρέχον μοντέλο έχει ενσωματωμένα πολλά επίμονα προβλήματα. Το Διαδίκτυο κυριαρχείται επί του παρόντος από μια μερικούς τεχνολογικούς γίγαντες που χρησιμεύουν ως φύλακες και επιμελητές της πρόσβασης στις πληροφορίες. Και παρόλο που το Διαδίκτυο μπορεί να φαίνεται σχετικά ανοιχτό και δημόσιο μερικές φορές, οι προσωπικές μας πληροφορίες παρακολουθούνται και αποθηκεύονται συνεχώς από αυτές τις εταιρείες και άλλες εφαρμογές του ιστού — ιδιαίτερα με την άνοδο της προγραμματιστικής διαφήμισης.
Επιπλέον, το τρέχον μοντέλο του Διαδικτύου βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε συγκεντρωτικούς (centralized) διακομιστές και πρωτόκολλα για τη λειτουργία του, τα οποία παρέχουν κεντρικά σημεία αποτυχίας που μπορούν να στοχοποιηθούν από κακόβουλους παράγοντες – συχνά με αποτέλεσμα μαζικές παραβιάσεις δεδομένων ή εκτεταμένη οικονομική καταστροφή. Καθώς οι ανησυχίες σχετικά με το απόρρητο στο Διαδίκτυο, τη φορητότητα των δεδομένων και την αυτοκυρίαρχη του χρήστη έχουν γίνει κύρια ζητήματα, έχει γίνει μια πιο συντονισμένη προσπάθεια να επιταχυνθεί η επόμενη αλλαγή και εξέλιξη στις εφαρμογές του.
Η σταδιακή μετάβαση στο Web 3.0
Το Web 3.0 σχεδιάζεται με σκοπό να αντιμετωπίσει τα γνωστά προβλήματα που υπάρχουν στο σημερινό οικοσύστημα του Διαδικτύου. Ωστόσο, δεν υπάρχει κάποια κεντρική αρχή που να επιβλέπει την ανάπτυξη αυτού του νέου και ανοιχτού/δημόσιου Διαδικτύου. Αντίθετα, σημειώνεται πρόοδος μέσω των προσπαθειών διάφορων ιδιωτικών επιχειρήσεων, μη κερδοσκοπικών οργανισμών και ατόμων. Αυτές οι ανόμοιες οντότητες προσεγγίζουν την ανάπτυξη του Web 3.0 με διάφορους τρόπους, με οργανισμούς όπως το Web3 Foundation να επικεντρώνονται κυρίως στη θέσπιση των κατευθυντήριων γραμμών για το συνολικό σύστημα του Web 3.0, ενώ επιχειρήσεις όπως το ConsenSys Labs βοηθούν τους επιχειρηματίες να δημιουργήσουν τις αποκεντρωμένες εφαρμογές (DApps) που μπορεί να συμπληρώσουν τελικά το ψηφιακό τοπίο του Web 3.0.
Ενώ οι διάφορες ομάδες και οι ανεξάρτητοι προγραμματιστές που εργάζονται στα χαρακτηριστικά του Web 3.0 διαφέρουν ως προς τη στρατηγική και την προσέγγιση, οι περισσότερες προσπάθειες για τη δημιουργία των πλαισίων ή των εφαρμογών για το νέο διαδίκτυο έχουν στο επίκεντρο τους τη χρήση του blockchain, του οποίου η τεχνολογία DLT (Distributed Ledger Technology) επιλύει αποτελεσματικά πολλά από τα υποκείμενα ζητήματα που υπάρχουν στο Web 2.0 και μπορεί να αναπτυχθεί με τρόπο που να αυξάνει και να συνδέει άλλες και τεχνολογίες αιχμής. Πιο συγκεκριμένα, το blockchain είναι απαραίτητο για τη δημιουργία του Web 3.0 γιατί είναι:
- Ανοιχτό/Δημόσιο: Από τότε που εισήχθη η έννοια του blockchain στο whiteper του Satoshi Nakamoto για το Bitcoin (το οποίο μπορείτε να βρείτε στα Ελληνικά εδώ), η τεχνολογία αυτή καθορίζεται από τον συνεργατικό και open source κώδικα που μετατρέπει τις έννοιες της προσβασιμότητας, της δικαιοσύνης και της κοινοτικής διακυβέρνησης σε πραγματικές υπηρεσίες και πρωτόκολλα ιστού. Και, ενώ μπορεί να υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις χρήσης για ιδιωτικά blockchains, οι περισσότεροι υποστηρικτές του blockchain πιστεύουν ότι η πραγματική δυνατότητα της τεχνολογίας βρίσκεται στα δημόσια blockchains που διαθέτουν διαφανείς συναλλαγές και αρχεία των δεδομένων προσβάσιμα σε όλους.
- Trustless: Εκτός από διαφανή, τα αρχεία του blockchain είναι επίσης ανθεκτικά στη λογοκρισία και αμετάβλητα. Οι κανόνες που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο εκτελούνται και αποθηκεύονται οι συναλλαγές σε ένα ledger του blockchain υπαγορεύονται από έξυπνα συμβόλαια και άλλα κωδικοποιημένα πρωτόκολλα που δεν αλλάζουν, πράγμα που σημαίνει ότι οι χρήστες μπορούν να βασίζονται στην εγκυρότητα της απόδοσης ή των αποτελεσμάτων του δικτύου χωρίς να χρειάζεται να εμπιστεύονται κανέναν άλλο στο δίκτυο. Ως αποτέλεσμα, η τεχνολογία του blockchain μετριάζει τους κινδύνους της λειτουργικής αδιαφάνειας, των επιλεκτικά επιβαλλόμενων κανόνων και άλλων προβλημάτων και παρέχει ένα αποκεντρωμένο μέσο για την ασφάλεια των συναλλαγών και των δεδομένων.
- Permissionless: To decentralized web (αποκεντρωμένος ιστός) — Web 3.0 — θα πετύχει μόνο εάν επιτρέπει στους χρήστες να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους χωρίς να χρειάζονται κεντρικές αρχές και άλλους τρίτους που δρουν ως διαμεσολαβητές. Για το σκοπό αυτό, οι αποκεντρωμένοι μηχανισμοί συναίνεσης και η κρυπτογραφία της τεχνολογίας του blockchain επιτρέπουν την ασφαλή αλλά ευέλικτη μεταφορά πληροφοριών και αξίας χωρίς την ανάγκη εξωτερικής εξουσιοδότησης.
Υπάρχουν πολλά υποσχόμενα blockchain projects που εργάζονται για την καθιέρωση του Web 3.0, με το Ethereum να ηγείται επί του παρόντος όσον αφορά την υιοθέτηση από τους χρήστες και το εύρος των εφαρμογών του. Ωστόσο, δεδομένου ότι ο στόχος του Web 3.0 είναι να επιτρέψει ένα πιο αποκεντρωμένο, συνεργατικό Διαδίκτυο, τα διάφορα blockchain projects που εργάζονται για τη δημιουργία του Web 3.0 θα πρέπει να θεωρούνται ως συλλογική προσπάθεια παρά ως αγώνας στον οποίο θα στεφθεί μόνο ένας νικητής.
Η Αρχιτεκτονική του Web 3.0: Ένα Decentralized Web
Ενώ το σύνολο της βασικής αρχιτεκτονικής του Web 3.0 δεν έχει ακόμη καθοριστεί, υπάρχει ευρεία συναίνεση σχετικά με ορισμένα από τα γενικά χαρακτηριστικά που θα διαθέτει αυτή η νέα έκδοση του Διαδικτύου:
- Semantic Web: Ως μέρος του του λειτουργικού του μοντέλου, το Web 3.0 αναμένεται να είναι σε θέση να αναλύει και να ενεργεί σε ένα ευρύ οικοσύστημα ψηφιακού περιεχομένου δημιουργώντας σύνθετους συσχετισμούς μεταξύ των υπηρεσιών του ιστού, της συμπεριφοράς των χρηστών και άλλων δεδομένων. Αυτή η σημαντική εξέλιξη θα επιτρέψει ένα άνευ προηγουμένου επίπεδο συνδεσιμότητας των δεδομένων και θα σηματοδοτήσει μια σημαντική αλλαγή σε σχέση με το τρέχον μοντέλο του Διαδικτύου, το οποίο εστιάζει σε λέξεις-κλειδιά και δομημένες αριθμητικές τιμές. Ο στόχος του Semantic Web είναι με πολλούς τρόπους να κάνει τα δεδομένα του Διαδικτύου αναγνώσιμα από μηχανές, αυξάνοντας τη συνολική απόδοση και αποτελεσματικότητά του σε μεγάλη κλίμακα.
- Τεχνητή Νοημοσύνη: Το semantic web του Web 3.0 θα γίνει δυνατό λόγω ενός προηγμένου λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης (AI) ικανό να αποκρυπτογραφεί τη φυσική γλώσσα και να κατανοεί την πρόθεση του χρήστη. Ως αποτέλεσμα, το νέο Διαδίκτυο αναμένεται να παρέχει πιο διαισθητικές, εστιασμένες προς τον χρήστη αλληλεπιδράσεις σε σχέση με το τρέχον μοντέλο, το οποίο εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις άμεσες εισροές των χρηστών. Αυτές οι διαδικασίες του AI θα παίξουν επίσης σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ακεραιότητας του οικοσυστήματος του περιεχομένου του Web 3.0 διαχωρίζοντας τιςαξιόπιστες πληροφορίες από τις χαμηλής ποιότητας ή τις δημοσιεύσεις που είναι απάτες.
- Visual Immersion: Η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει ήδη μια εντυπωσιακή σειρά εμπειριών με δυνατότητα εικονικής πραγματικότητας/επαυξημένης πραγματικότητας (VR/AR). Ωστόσο, το Web 3.0 αναμένεται να επεκτείνει τη χρήση των τρισδιάστατων γραφικών και τεχνολογιών VR με τρόπο που θα θολώνει τα όρια μεταξύ του φυσικού και του ψηφιακού κόσμου. Με το να επιτρέπει το Web 3.0 την απόδοση των φυσικών αντικειμένων στην ψηφιακή σφαίρα και αντίστροφα, αυτή η καθηλωτική τεχνολογία θα επιτρέψει νέους τρόπους αλληλεπίδρασης με προϊόντα και υπηρεσίες και την εμφάνιση ή ανάκτηση των πληροφοριών.
- Ασφαλή και πανταχού παρών δεδομένα: Ενώ το Web 3.0 θα σηματοδοτήσει μια νέα εποχή διασυνδεδεμένων συσκευών Internet of Things (IoT) και διαλειτουργικότητας πολλαπλών πλατφορμών, τα δεδομένα που θα αποθηκεύονται και θα μοιράζονται σε αυτό το νέο Διαδίκτυο θα είναι επίσης πιο ασφαλή και πιο ευέλικτα από τα τρέχοντα δεδομένα του Ιστού. Αυτό θα καταστεί δυνατό μέσω της αποκεντρωμένης υποδομής του δικτύου του Web 3.0, η οποία θα βοηθάει στην εξάλειψη των μεσαζόντων που δεν προσθέτουν αξία, θα εξαλείφει τον κίνδυνο αστοχιών των centralized διακομιστών και θα επιτρέπει στους χρήστες να έχουν την πλήρη κατοχή των δεδομένων τους. Το Web 3.0 μπορεί επίσης να επιτρέψει στις εφαρμογές να είναι πιο device-agnostic, επιτρέποντας σε διαφορετικούς τύπους συσκευών και λογισμικού να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους χωρίς καμία λειτουργική τριβή ή πρόσθετο κόστος ανάπτυξης.
Ως εκ τούτου, το Web 3.0 σηματοδοτεί ένα νέο διαδικτυακό παράδειγμα που περικλείει μια τεράστια γκάμα αποκεντρωμένων διαδικτυακών εφαρμογών αιχμής, που βασίζονται σε τεχνολογίες αιχμής όπως το AI, οι συσκευές IoT και το VR/AR. Αυτές οι βασικές καινοτομίες θα συνδεθούν και θα ενεργοποιηθούν μέσω της τεχνολογίας του blockchain, η οποία παρέχει την αποκεντρωμένη αλλά ασφαλή υποδομή του δικτύου που είναι απαραίτητη για την υλοποίηση του Web 3.0.
Το Web 3.0 έχει την ανθρωπότητα στο επίκεντρο
Η Αγροτική Επανάσταση επέτρεψε στην ανθρωπότητα να πολλαπλασιαστεί και να δημιουργήσει περίπλοκες κοινωνικές δομές, αλλά οδήγησε επίσης σε ευρύτερη ανισότητα, αποσταθεροποιημένα οικοσυστήματα και την άνοδο των πανδημιών. Ομοίως, οι πρώτες εκδόσεις του Διαδικτύου απέφεραν αναρίθμητα οφέλη στην ανθρωπότητα, αλλά εις βάρος του προσωπικού απορρήτου, της κοινωνικής αρμονίας και της παραίτησης από τον έλεγχο του ψηφιακού μας εαυτού.
Το Web 3.0 είναι μια τεχνολογική επανάσταση που, σε αντίθεση με πολλές άλλες, έχει σχεδιαστεί ειδικά προς την ενδυνάμωση των ατόμων και των τοπικών κοινοτήτων αντί της ενίσχυσης των ιεραρχιών που υπαγορεύουν εδώ και καιρό το πως θα λειτοργούν οι κοινωνίες. Ταυτόχρονα, αυτό το νέο Διαδίκτυο δεν προορίζεται να είναι μια δημιουργία κατά του κατεστημένου, δεδομένου ότι αυτό το διαφανές και ασφαλές διαδικτυακό οικοσύστημα θα δημιουργήσει συναρπαστικά νέα επιχειρηματικά μοντέλα και δομές συμμετοχικής διακυβέρνησης.
Πηγή: Gemini
