Τα Bollinger Bands (BB) – ή στα Ελληνικά ζώνες Bollinger – δημιουργήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980 από τον οικονομικό αναλυτή και trader John Bollinger. Χρησιμοποιούνται ευρέως ως εργαλεία τεχνικής ανάλυσης (ΤΑ). Τα Bollinger Bands λειτουργούν ως ένας ταλαντωτής μετρητής. Δείχνει εάν η αγορά έχει υψηλή ή χαμηλή μεταβλητότητα (volatility – δηλαδή αν έχει μικρές οι μεγάλες διακυμάνσεις στην τιμή), καθώς και αν υπάρχουν συνθήκες υπεραγοράς (overbought) ή υπερπωλήσης (oversold).
Η κύρια ιδέα πίσω από τον δείκτη αυτόν είναι να αναδείξει πώς οι τιμές διασκορπίζονται γύρω από μια μέση τιμή. Πιο συγκεκριμένα, αποτελείται από μια ανώτερη ζώνη, μια κάτω ζώνη και μια μεσαία γραμμή του κινητού μέσου όρου (γνωστή και ως μεσαία ζώνη). Οι δύο πλευρικές ζώνες αντιδρούν στη δράση της αγοράς, επεκτείνονται όταν η μεταβλητότητα είναι υψηλή (απομακρύνονται δηλαδή από τη μεσαία γραμμή) και συμπυκνώνονται όταν η μεταβλητότητα είναι χαμηλή (κινούνται δηλαδή προς τη μεσαία γραμμή). Οι ζώνες αυτές είναι τα Bands στο όνομα του δείκτη.
Ο τύπος των Bollinger Bands καθορίζει τη μεσαία γραμμή ως έναν απλό κινητό μέσο όρο 20 ημερών (Simple Moving Average – SMA), ενώ η ανώτερη και η κάτω ζώνη υπολογίζονται με βάση τη μεταβλητότητα της αγοράς σε σχέση με το SMA (το οποίο αναφέρεται ως τυπική απόκλιση). Οι τυπικές ρυθμίσεις για τον δείκτη Bollinger Bands θα μοιάζουν με αυτό:
- Mεσαία ζώνη: Απλός κινητός μέσος όρος 20 ημερών
- Άνω ζώνη: Απλός κινητός μέσος όρος 20 ημερών + (τυπική απόκλιση 20 ημερών x2)
- Κάτω ζώνη: Απλός κινητός μέσος όρος 20 ημερών – (τυπική απόκλιση 20 ημερών x2)
Η ρύθμιση αναγνωρίζει μια περίοδο 20 ημερών και ορίζει την επάνω και την κάτω ζώνη σε δύο τυπικές αποκλίσεις (x2) μακριά από τη μεσαία γραμμή. Αυτό γίνεται για να διασφαλιστεί ότι τουλάχιστον το 85% των δεδομένων της τιμής θα κινείται μεταξύ αυτών των δύο ζωνών, αλλά οι ρυθμίσεις μπορούν να προσαρμοστούν ανάλογα με τις διαφορετικές ανάγκες και τις στρατηγικές στο trading.
Πως να τα χρησιμοποιήσετε στο trading #
Παρόλο που τα Bollinger Bands χρησιμοποιούνται ευρέως στις παραδοσιακές χρηματοπιστωτικές αγορές, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν και σε αυτές των κρυπτονομισμάτων. Φυσικά, υπάρχουν διάφοροι τρόποι χρήσης και ερμηνείας του δείκτη, αλλά θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση του ως αυτόνομο μέσο και δεν θα πρέπει να θεωρείται ωςς δείκτης ευκαιριών αγοράς/πώλησης. Κατά προτίμηση, τα Bollinger Bands θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μαζί με άλλους δείκτες τεχνικής ανάλυσης.
Έχοντας αυτό κατά νου, ας φανταστούμε πώς θα μπορούσε κάποιος να ερμηνεύσει δυνητικά τα δεδομένα που παρέχουν τα Bollinger Bands.
Εάν η τιμή ξεπεράσει τον κινητό μέσο όρο και υπερβεί την ανώτερη ζώνη, πιθανότατα είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι η αγορά είναι υπερβολικά εκτεταμένη (συνθήκη υπεραγοράς/overbought). Ή αλλιώς, εάν η τιμή αγγίξει την επάνω ζώνη πολλές φορές, μπορεί αυτό επίσης να υποδηλώνει ένα σημαντικό επίπεδο αντίστασης (resistance).
Αντίθετα, εάν η τιμή ενός συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου μειωθεί σημαντικά και υπερβεί ή αγγίξει τη χαμηλότερη ζώνη πολλές φορές, οι πιθανότητες είναι ότι η αγορά είτε έχει υπερπωληθεί (oversold) είτε έχει βρεθεί σε ένα ισχυρό επίπεδο υποστήριξης (support).
Επομένως, οι traders μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα Bollinger Bands (μαζί με άλλους δείκτες της τεχνικής ανάλυσης) για να θέσουν τους στόχους/σημεία πώλησης ή αγοράς. Η απλώς για να λάβουν μια επισκόπηση των προηγούμενων σημείων όπου η αγορά παρουσίαζε συνθήκες υπερβολικής αγοράς και υπερπώλησης.
Επιπλέον, η επέκταση και η συμπίεση των ζωνών μπορεί να είναι χρήσιμη όταν προσπαθείτε να προβλέψετε τις στιγμές υψηλής ή χαμηλής μεταβλητότητας. Οι ζώνες μπορούν είτε να απομακρυνθούν από τη μεσαία γραμμή καθώς η τιμή του περιουσιακού στοιχείου γίνεται πιο ευμετάβλητη (επέκταση) είτε να κινηθούν προς αυτό καθώς η τιμή γίνεται λιγότερο ευμετάβλητη (συστολή ή συμπίεση).
Έτσι, οι ζώνες αυτές είναι πιο κατάλληλες για βραχυπρόθεσμο trading ως ένας τρόπος ανάλυσης της αστάθειας της αγοράς και προσπάθειας πρόβλεψης των μελλοντικών κινήσεων. Ορισμένοι traders υποθέτουν ότι όταν οι ζώνες είναι υπερβολικά διευρυμένες, η τρέχουσα τάση της αγοράς μπορεί να είναι κοντά στην περίοδο της σταθεροποίησης (consolidation) ή να υπάρξει μια αντιστροφή της. Εναλλακτικά, όταν οι ζώνες είναι πολύ συμπιεσμένες, οι traders τείνουν να υποθέτουν ότι η αγορά ετοιμάζεται να κάνει μια εκρηκτική και απότομη κίνηση.
Όταν η τιμή της αγοράς κινείται πλάγια (sideways), οι ζώνες τείνουν να συμπιέζονται προς την γραμμή του απλού κινητού μέσου όρου στη μέση μεσαία ζώνη. Συνήθως (αλλά όχι πάντα), η χαμηλή μεταβλητότητα και τα σφιχτά επίπεδα της απόκλισης προηγούνται των μεγάλων και εκρηκτικών κινήσεων, οι οποίες τείνουν να εμφανιστούν μόλις η αστάθεια επανέλθει.
Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει μια trading στρατηγική γνωστή ως Bollinger Bands Squeeze (συμπίεση των Bollinger Bands). Αυτή συμβαίνει κατά την εύρεση των ζωνών χαμηλής μεταβλητότητας που επισημαίνονται από τη συμπίεση των Bollinger Bands. Η στρατηγική αυτή της συμπίεσης είναι ουδέτερη και δεν δίνει σαφή εικόνα για την κατεύθυνση της αγοράς. Έτσι, οι traders συνήθως την συνδυάζουν με άλλες μεθόδους της τεχνικής ανάλυσης, όπως τα επίπεδα της υποστήριξης (support) και αντίστασης (resistance).
Bollinger Bands vs. Keltner Channels #
Σε αντίθεση με τα Bollinger Bands, τα οποία βασίζονται σε έναν απλό κινητό μέσο όρο και σε τυπικές αποκλίσεις, η σύγχρονη έκδοση του δείκτη Keltner Channels (KC) – ή στα Ελληνικά κανάλια Keltner – χρησιμοποιεί το Average True Range (ATR) για να ρυθμίσει το πλάτος του καναλιού γύρω από ένα εκθετικό κινητό μέσο όρο 20 ημερών. Επομένως, ο τύπος του καναλιού Keltner Channels θα μοιάζει με αυτόν:
- Μεσαία ζώνη: εκθετικός κινητός μέσος όρος 20 ημερών
- Άνω ζώνη: εκθετικός κινητός μέσος όρος 20 ημερων + (ATR 10 ημερών x2)
- Κάτω ζώνη: εκθετικός κινητός μέσος όρος 20 ημερών – (ATR 10 ημερών x2)
Συνήθως, τα Keltner Channels τείνουν να είναι πιο σφιχτά από τα Bollinger Bands. Έτσι, σε ορισμένες περιπτώσεις, ο δείκτης KC μπορεί να ταιριάζει καλύτερα σε σχέση με τον BB για τον εντοπισμό της αντιστροφής της τάσης της αγοράς και των υπερβολικών αγορών/πωλήσεων στις συνθήκες της αγοράς. Επίσης, το KC παρέχει συνήθως σήματα υπεραγοράς και υπερπώλησης νωρίτερα από ό,τι θα έκαναν τα Bollinger Bands.
Από την άλλη πλευρά, τα Bollinger Bands τείνουν να αντιπροσωπεύουν καλύτερα τη μεταβλητότητα της αγοράς, καθώς οι κινήσεις επέκτασης και συμπίεσης είναι πολύ ευρύτερες και πιο σαφείς σε σύγκριση με το KC. Επιπλέον, χρησιμοποιώντας τις τυπικές αποκλίσεις, ο δείκτης BB είναι λιγότερο πιθανό να παρέχει ψεύτικα σήματα, καθώς το πλάτος του είναι μεγαλύτερο και, επομένως, πιο δύσκολο να ξεπεραστεί.
Μεταξύ των δύο, ο δείκτης BB είναι ο πιο δημοφιλής. Και τα δύο εργαλεία μπορεί να είναι χρήσιμα με τον δικό τους τρόπο – ειδικά για βραχυπρόθεσμο trading. Εκτός από αυτά όμως, οι δύο αυτοί δείκτες μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν μαζί ως ένας τρόπος για να παρέχουν πιο αξιόπιστα σήματα.